Langzaam slaan we de bladzij om. Elk plaatje wordt met grote ogen bekeken en het lijkt wel of ze zich nog alle details weet te herinneren. Ze benoemd wat ze ziet en haar vragende ogen kijken me bijzonder intens aan. ‘Hier is Faja baby’ zegt ze, bij een foto van net na de bevalling. ‘Mama Femke hier’ zegt ze bij een foto dat ze op haar borst ligt. ‘Waar ben jij mama?’ vraagt ze, en ik zeg dat er zo een foto met mij erbij komt. ‘Jij mama?’ vraagt ze. ‘Jawel lieverd, ik ben jouw mama, en dit is ook jouw mama, mama Femke’.
Haar lip trilt. ‘Mama milie? Papa milie? Váyen milie? Rélo milie?’ en ze kijkt me aan. Ik aai haar hoofd en zeg: ‘ja hoor lieverd, wij zijn allemaal familie van jou’. ‘Aaaaaaltijd milie, Faja aaaaaaltijd milie?’ Vanbinnen zucht ik. Wat is dit ingewikkeld! Kon ik haar maar de overtuiging bijbrengen dat wij echt altijd voor haar blijven zorgen en dat ze echt altijd onderdeel van ons gezin zal zijn. Vanwaar toch die onrust, ergens diep vanbinnen? Faja weet niet beter als dat ze bij ons woont en dat is aan haar baby foto’s ook te zien. Toch zit het er al jong in: de wetenschap dat ze er bij hoort maar dat ze ook nog familie van de foto’s heeft, die ze ook nog eens af en toe tijdens de bezoeken ziet.
Herinneringen
Bladzij na bladzij bekijken we de foto’s. Haar herinneringen zijn levend en echt. Bij veel foto’s verteld ze meer als dat erop te zien is en haar verhalen kloppen. Wat een bizar brein heeft ze eigenlijk, denk ik. Blijkbaar is het op een bepaald terrein extra goed ontwikkeld, het zoeken naar zekerheden en controle, de start van haar leven bij twee mama’s. ’s Morgens op de borst bij mama Femke, ’s middags op de borst bij mama Josje. Allebei familie, allebei de naam mama dragend.
Faja altijd hier thuis
Nadat de twee albums bekeken zijn waarin de eerste jaren van haar leven zijn vastgelegd, is ze duidelijk van streek. Ze kruipt op mijn schoot, legt haar hoofd in mijn nek en trilt helemaal. Zachtjes aai ik haar over haar rug en zeg: ‘Wat ingewikkeld hé lieverd’, ik benoem haar familieleden en ik benoem ook die van ons. Allemaal hebben ze een plek in haar album. Veel foto’s van de bezoeken, afgewisseld met vele plaatjes van ons en onze familie. ‘Jij hebt meer familie dan ik lieverd, en welke naam ze ook dragen, ze horen allemaal bij jou’. ‘Faja aaaaaltijd hier thuis’ zegt ze, en wat voel ik me dankbaar dat ik mag bevestigen dat ze hier nooit meer weg hoeft. Dat we een perspectief biedend pleeggezin zijn waarbij al vanaf de dag van haar geboorte de zekerheid was dat ze hier mocht groot groeien.
Hier ben je veilig
Crisis pleeggezinnen zijn hard nodig; in een noodsituatie een warm bed, de zekerheid van warme kleren en voldoende eten, dikke knuffels die je nodig hebt en speelgoed om mee te spelen. De zekerheid dat voor dat moment op die plek er iemand is die met liefde naar je omziet en met liefde voor je zorgt. Maar als ik die mollige armpjes om me heen voel en we wang tegen wang op de bank zitten, dan weet ik: er is niets mooiers voor een kind dan de zekerheid te hebben: hier was ik klein, hier word ik groot, hier op deze plek startte ik in veiligheid en mag ik groter groeien. Hier doorstaan ze mijn buien, hier knuffelen ze zonder ophouden met me, hoe ik me ook gedraag. Hier weten ze precies hoe ze me moeten troosten, hier weten ze hoe ik in elkaar zit. Wat werkt er wel, wat werkt er niet? Wat vind ik fijn, waar houd ik van of juist niet? Wat zijn mijn angsten, waar word ik onzeker van of juist blij? Wat vind ik lekker zitten, welke plekjes kriebelen het fijnst? Wat vind ik de leukste manier om uit bed gehaald te worden, welke borstel kamt mijn haar het best zonder dat het pijn doet en hoe vind ik het douchen het meest lekker? Van welk merk vind ik de frikadellen het lekkerst en welk taartje is mijn favoriet? Wat bedoel ik met deze toon van gillen en hoe krijg je me het beste getroost? Welk huiltje is verdriet, welk huiltje is pijn, welk huiltje is angst en bij welk huiltje wil ik alleen maar even jouw troostende armen om me heen? Wat zijn die kleine dingetjes die je tegen me fluistert die me houvast geven omdat ze altijd zo gaan en hoe kan ik het beste je liefde voelen?
Het zijn al die kleine dingen die zich nooit op een papier laten beschrijven die zo essentieel zijn voor de ontwikkeling van onze lieve Faja. Meer houvast als dit kunnen we haar niet geven. En door het bekijken van de vele foto’s zie ik weer hoeveel meerwaarde het heeft dat wij degenen mogen zijn die haar door en door kennen en die elk dingetje van haar begrijpen, ook al kunnen we het genetisch niet altijd plaatsen. De angst om een kind wat niet uit jezelf komt niet te kunnen begrijpen, blijkt na al die jaren ongegrond. Ik weet precies hoe ze in elkaar steekt, ook al herken ik het niet vanuit mijn andere kinderen. Dat hoeft ook niet, ze is 100% onderdeel van ons leven, dan leer je dat vanzelf. En moest ik Váyen en Rélo ook niet leren kennen? Kon ik hun huiltjes wel gelijk plaatsen, kon ik hun angsten wel gelijk doorgronden?
Lieve toekomstige pleegouders
Lieve toekomstige pleegouder, denk nog eens aan het verhaal van dit ene meisje, één verhaal van één meisje dat zo graag haar roots, haar afkomst wil kunnen begrijpen. Hoeveel meer zekerheid dan dit bestaat er: de wetenschap dat ze bij ons was en bij ons zal blijven. Na dagen van onrust na het bekijken van het album, besef ik weer: dit gun ik elk kind, temidden van de onrust en de onzekerheid bij Faja vanbinnen, is er 1 ding wat blijft. En dat is dat het invullen van de bladzijden uit haar levensboek over ‘hier woonde ik toen en daar woonde ik toen’ haar bespaard zullen blijven. Faja mag weten: ‘omdat ik bij mama Femke niet kon wonen, mag ik bij mama Josje wonen, vanaf het kleinste begin tot dat ik groot genoeg ben om op eigen benen te staan’.
In ons hart gebeiteld
Wat de toekomst brengt dat weten we niet, maar wat we wel weten is dat Faja te diep in ons hart gebeiteld zit om haar bij moeilijkheden los te laten. Lieve Faja, als je dit ooit leest, wees ervan verzekerd: hier was je wieg, hier was je ledikant, hier was je peuterbed, hier komt je grote bed, en ooit, ooit zwaaien we je uit naar je eigen plekje. Wat zullen alle ups en downs het waard geweest zijn om voor jou het verschil in de wereld te maken.
