Een jaar geleden ging de eerste Mockingbirdconstellatie van Nederland van start – een bijzondere pleegzorgvorm gebaseerd op de kracht van onderlinge steun. Zoals dat ook binnen een familie waardevol kan zijn. Noor Hofman (41) was vanaf het begin nauw betrokken bij de opzet. ‘Mijn werk als pleegzorgbegeleider is leuker geworden.’
‘Noor, wil jij met mij in de Twistrix?’ Noor knikt en ze loopt samen met een meisje van een jaar of negen naar de bewuste attractie in Drievliet. Het ziet er gemoedelijk en ‘gewoon’ uit. Toch is hun interactie niet ‘gewoon’. Ze zijn namelijk beiden onderdeel van de Mockingbirdconstellatie – een netwerk van pleeggezinnen in regio Midden Holland. Noor is begeleider van de constellatie. Vandaag zijn ze met elkaar een dagje uit. ‘Het onderlinge contact is heel laagdrempelig, niet alleen onder de gezinnen, maar ook richting mij. Ik vind het bijzonder om als pleegzorgbegeleider zo dicht bij de gezinnen te staan.’
Sterke relaties
Na afloop van de attractie zie ik Noor weer. Haar ogen glinsteren. Even lijkt het alsof de attractie daar de oorzaak van is, maar dat blijkt niet te kloppen. Ze is razend enthousiast over Mockingbird en vertelt er over alsof ze het over een fijne vakantie heeft: een Mockingbird constellatie bestaat uit een netwerk van pleeggezinnen en een ‘hubhome’ gezin. Het doel is om onderling sterke relaties op te bouwen tussen de verschillende pleegouders, de pleegkinderen, de ouders van de kinderen en professionals. Met dit hechte netwerk voelen pleeggezinnen zich goed gesteund en gewaardeerd om aan de vaak complexe behoeften en vragen van hun pleegkinderen te kunnen voldoen.
Minder breakdowns
Is Mockingbird vooral bedoeld voor pleegouders? ‘Zeker ook voor de kinderen’, legt Noor uit. ‘Zij gaan het netwerk ervaren als ‘een grote familie’ met bijbehorende gezelligheid, logeerpartijen en ondersteuning waar nodig. Door het laagdrempelig maken van het uitwisselen van ervaringen en kennis, lopen situaties minder snel uit de hand.’ In onder meer Engeland en Amerika heeft Mockingbird zich ruimschoots bewezen. Onderzoek uit onder andere Engeland toont aan dat de aanpak van Mockingbird het percentage breakdowns (het voortijdig of een ongunstig afgebroken plaatsing van een pleegkind, red.) spectaculair verlaagt.
Durven delen
De start van deze constellatie was in november 2022. Sindsdien komen ze iedere vier weken bij elkaar. Noor is er altijd bij. Ze doen met elkaar een leuke activiteit, kletsen wat en eten hamburgers of iets anders lekkers. Noor: ‘Tijdens een van de bijeenkomsten vroeg een kind aan mij: ‘ben jij een pleegkind of een ouder? Hij had niet bedacht dat ik pleegzorgbegeleider was. Dat vond ik heel mooi, voor mij een bewijs dat ik onderdeel uitmaak van de groep.’
Goede sfeer
Inmiddels beginnen voorzichtige vriendschappen te ontstaan, kinderen hebben onderling contact op social media, ouders bellen elkaar buiten de bijeenkomsten om. Is de Mockingbirdconstellatie daarmee geslaagd? Noor vindt van wel. ‘We hebben een jaar geleden allemaal verschillende mensen bij elkaar gezet die geloofden in deze vorm. Inmiddels voelen de bijeenkomsten niet meer als verplichting, maar als leuk. De sfeer is goed, ouders ondersteunen elkaar en durven ervaringen te delen. De kinderen vinden het leuk om elkaar te zien; ik durf wel te zeggen dat het een succes is.’
Meer delen
Tijdens de bijeenkomsten leert Noor stiekem ook veel over de kinderen. Bijvoorbeeld hoe de interactie is tussen kinderen onderling of met de pleegouders. Hoe reageert iemand als samenspelen niet goed gaat? Al die informatie helpt om gezinnen en kinderen goed te begeleiden en tips te geven. ‘Omdat het in een ontspannen setting is, ligt er niet veel druk op. ‘Mijn werk als pleegzorgbegeleider is echt leuker geworden. Informeler; iedereen deelt ervaringen met elkaar. Ik deel ook dingen uit mijn eigen leven. Door de bijeenkomsten zijn we als groep naar elkaar toegegroeid.’
FF bellen
Een jongen komt aanlopen. ‘Hey Noor, ik kan mijn ouders niet vinden. Kun jij ze even bellen en vragen waar ze zijn?’ Als je je ouders moet zoeken is Drievliet ineens best groot. Noor belt. Met de telefoon aan haar oor zegt ze: ‘Dit is misschien een klein voorbeeld, maar contact met pleegkinderen verloopt heel soepel. Dat komt doordat we elkaar beter hebben leren kennen tijdens de bijeenkomsten. Het vraagt wat commitment, maar levert ook veel op.’
Kleine stapjes
Onderling vertrouwen was er natuurlijk niet meteen. Dat ging geleidelijk. En dat is precies de bedoeling: het opzetten en opbouwen van een constellatie gaat in kleine stapjes. ‘Het opbouwen van een relatie heeft tijd nodig, dat is belangrijk om te respecteren. Je moet niet te snel willen gaan. Dat zou ik willen meegeven aan andere pleegzorgaanbieders die ook Mockingbird gaan opzetten. Maar vooral: het is echt de moeite waard! Dat dacht ik al toen ik over het concept las, maar ik merk het nu ook in de praktijk.’
Gehoord en gezien
Mockingbird kan volgens Noor veel betekenen voor huidige en toekomstige pleeggezinnen. De kracht zit ‘m vooral in het samenkomen en elkaar ondersteunen. ‘Regelmatig contact met een pleegzorgbegeleider en af en toe een huisbezoek is eigenlijk niet voldoende om een pleeggezin goed te ondersteunen. Mockingbird kan daarin aanvullen. Natuurlijk kan dat ook bij familie, al is bij mensen die zelf geen pleegkind hebben de herkenning vaak minder groot. Binnen de constellatie voelen pleegouders zich echt gehoord en gezien. Dat geeft steun.’
